Rodzaje trzonków żarówek. Przewodnik po typach i zastosowaniach

Czy oznaczenia pokroju GU10, E14 czy B22 coś Ci mówią? Wbrew pozorom nie są to losowe kombinacje liter i cyfr, tylko rodzaje trzonków żarówek, które pozwolą Ci dobrać odpowiedni wariant żarówki do Twojej lampy. W tym artykule sprawdzimy, jakie są rodzaje gwintów i trzonków żarówek, w tym tych samochodowych. Czytaj dalej!

Trzonek żarówki – co to jest?

Zakup odpowiedniej żarówki często wiąże się nie tylko z doborem mocy i barwy światła – musisz też zdecydować, jaki rodzaj trzonka żarówki będzie odpowiedni w konkretnym zastosowaniu i dla wybranego modelu lampy. Ale czym właściwie jest trzonek żarówki?

Mówiąc najprościej: trzonkiem (lub gwintem) nazywamy element znajdujący się w dolnej części żarówki, który bezpośrednio łączy się z lampą. Przekazuje on energię elektryczną do żarówki, dzięki czemu oprawa może świecić.

Poszczególne rodzaje trzonków żarówek mają swoje specyficzne wymiary, kształty oraz mechanizmy łączenia, zaś ich właściwy dobór jest kluczowy dla poprawnego działania oświetlenia.

Rodzaje trzonków żarówek – gwint Edisona, gwinty dwupinowe i inne

Sprawdź poniżej popularne rodzaje trzonków żarówek LED i halogenowych.

Gwint E – gwint Edisona

Jakie są najpopularniejsze rodzaje trzonków żarówek? Zdecydowanie będą to gwinty E, wynalezione i opatentowane przez samego Thomasa Edisona (stąd inna nazwa – gwinty Edisona).

Gwint E jest standardem dla znakomitej większości żarówek stosowanych w oświetleniu domowym.

Wyróżniamy 3 podstawowe warianty żarówek z gwintem Edisona:

• E10 – bardzo małe żarówki stosowane m.in. w zabawkach i niewielkich latarkach;
• E14 – mały gwint wykorzystywany w domowych lampach, żyrandolach itd.;
• E27 – duży gwint, bardzo popularny w Polsce. Żarówki z tym trzonkiem można spotkać niemal na każdym kroku, zarówno w oświetleniu głównym, jak i dekoracyjnym.

Cyfry występujące po literze „E” wyrażają średnicę gwintu w milimetrach. Zatem trzonek E10 będzie miał średnicę 10 milimetrów, a trzonek E27 – 27 milimetrów, jak w przypadku inteligentnej żarówki Philips WIZ E27 RGB.

Gwinty E są trzonkami wkręcanymi w oprawę świetlną. Ich montaż jest prosty i szybki, przez co są szeroko rozpowszechnione na całym świecie. Wykorzystywane zarówno w instalacjach z lampami LED, jak i w klasycznych projektach oświetleniowych.

Rodzaje trzonków żarówek halogenowych i ledowych – gwint GU10

Gwinty GU10 to kolejny popularny rodzaj trzonków do żarówek, wykorzystywany głównie w oświetleniu punktowym (w łazience, kuchni) oraz wystawowym – wszędzie tam, gdzie potrzebne jest mocne, kierunkowe światło. Taki gwint mają często ledowe zamienniki tradycyjnych żarówek halogenowych.

Oznaczenie GU10 informuje o tym, że nóżki żarówki mają zakończenie w kształcie litery “U”, natomiast cyfra 10 określa odległość między nóżkami wyrażoną w milimetrach.

Żarówki GU10, np. model Philips WIZ PRO GU10 montowane są w oprawach poprzez włożenie i przekręcenie o ćwierć obrotu. Montaż jest szybki i nie przysparza żadnych problemów.

Gwint dwupinowy – G4, G9, G13

Omawiając powszechnie wykorzystywane rodzaje trzonków żarówek LED oraz halogenowych, nie można pominąć gwintów dwupinowych oznaczonych literą G.

Tego typu żarówki wyposażone są w trzonki z dwoma pinami, oddalonymi od siebie o określoną odległość (np. G9 – 9 milimetrów). Piny wprowadzane są do pasujących gniazd w oprawie świetlnej.

Trzonki z oznaczeniem G używane są w żarówkach o szerokim zastosowaniu – w oświetleniu domowym, ale również przemysłowym i komercyjnym. Żarówki G13 wykorzystywane są m.in. w lampach fluorescencyjnych.

Gwint GU5.3/MR16

To dwa różne oznaczenia tego samego trzonka wtykowego, w którym piny znajdują się w odległości 5,3 milimetra od siebie. Powszechnie wykorzystywany w niewielkich żarówkach LED – stosowanych jako alternatywa dla halogenów zasilanych prądem o napięciu 12V.

Przykładem takiej żarówki jest model Spectrum LED MR16 12V.

Żarówki z gwintem MR16 mogą też być używane w instalacjach z oprawami zasilanymi napięciem 230V.

Gwint GX53

Trzonek GX53 to typ mocowania żarówek, które przeznaczone są do niewielkich, płaskich opraw oświetleniowych. Jest to gwint dwupinowy bagnetowy – żarówka wprowadzana jest do lampy, przekręcana i blokowana w miejscu.

Żarówki GX53 działają pod napięciem 12V.

Rodzaje trzonków do żarówek – gwint B22

Trzonki B22, znane także jako gwinty bagnetowe lub świecowe, mają średnicę 22 mm i są popularne m.in. w Wielkiej Brytanii.

Litera „B” pochodzi od słowa bagnet (stąd nazwa) i określa rodzaj mocowania – żarówka jest osadzana w gnieździe i przekręcana zwykle o 90 stopni.

Żarówki B22 używane są m.in. w lampkach choinkowych, a także w lampionach czy niewielkich lampkach nocnych.

Gwint R7s

Trzonki R7s są podłużnymi złączami stosowanymi w reflektorach halogenowych o dużej mocy. Ten rodzaj gwintów i trzonków żarówek można często spotkać w lampach przemysłowych oraz reflektorach zewnętrznych.

Świetnym przykładem jest ledowa żarówka CorePro R7s, która jest idealnym zamiennikiem halogenowych żarników R7s.

Rodzaje trzonków żarówek samochodowych

Rodzaje trzonków żarówek samochodowych są kluczowym aspektem, ponieważ różne modele i typy samochodów wymagają odpowiednich gwintów do właściwego działania oświetlenia.

Poniżej przedstawiamy najpopularniejsze rodzaje trzonków w żarówkach do oświetlenia samochodowego:

1. H1 – Trzonek H1 jest szeroko stosowany w reflektorach do świateł mijania i drogowych. Posiada pojedynczy żarnik i często występuje w halogenowych żarówkach do reflektorów samochodowych.
2. H4 – Trzonek H4 jest popularny w reflektorach dwużarnikowych, ponieważ zawiera dwa żarniki (jeden dla świateł mijania i jeden dla świateł drogowych). Ten trzonek jest powszechny zarówno w halogenowych, jak i LED-owych reflektorach.
3. H7 – Trzonek H7 jest często używany w reflektorach jako światła mijania lub drogowe. Posiada pojedynczy żarnik i występuje w halogenowych oraz LED-owych żarówkach.
4. P21W – Trzonek P21W jest często stosowany w światłach hamowania, tylnych światłach przeciwmgielnych i kierunkowskazach. To pojedynczy żarnik, który jest powszechny w oświetleniu samochodowym.
5. BA15s – BA15s to trzonek bagnetowy stosowany w światłach tylnych, kierunkowskazach oraz światłach cofania. „S” oznacza pojedynczy styk, co sprawia, że jest idealny do żarówek pełniących jedną funkcję.
6. W5W (T10) – Jest to mały trzonek klinowy, często używany w oświetleniu wnętrza, światłach postojowych, bocznych światłach pozycyjnych i oświetleniu tablicy rejestracyjnej. Występuje zarówno w wersjach halogenowych, jak i LED-owych.
7. D1S/D2S/D3S/D4S – Te trzonki są używane w reflektorach ksenonowych lub HID (High-Intensity Discharge). Są powszechnie stosowane w oświetleniu samochodowym o wysokiej wydajności oferującym jasne i trwałe światło.
8. BA15d – Ten trzonek ma dwa styki elektryczne i zazwyczaj stosowany jest w światłach hamowania, tylnych oraz czasem w kierunkowskazach, np. żarówka Spectrum LED BA15d WW. Jest podobny do BA15s, ale używany, gdy w jednej żarówce łączy się dwie funkcje (np. światła pozycyjne i hamowania).

Autor tekstu: Szymon Anioł

Źródło zdjęć: freepik.com, karel2.pl