Odpowiednio zaprojektowane oświetlenie zewnętrzne może być efektowną ozdobą domu – pięknie podkreśla elementy dekoracyjne i tworzy w ogrodzie ciepły, magiczny klimat. Jego rozmieszczenie trzeba jednak dobrze przemyśleć, i to zanim wybuduje się taras, posadzi rośliny czy posieje trawę. W dzisiejszym wpisie podpowiadamy, jakie lampy ogrodowe wybrać i o czym pamiętać, planując oświetlenie przestrzeni wokół domu. Jeśli marzysz o idealnym ogrodzie, nasze wskazówki pomogą Ci go zrealizować!
Czego dowiesz się z tego wpisu?
- Jakie lampy ogrodowe wybrać?
- Jak zaplanować oświetlenie ogrodu?
- Na jakie strefy najlepiej podzielić ogród?
- Jakie oświetlenie zewnętrzne to absolutne minimum?
- Jakie wymagania muszą spełniać lampy ogrodowe?
W skrócie
Rozmieszczenie oświetlenia zewnętrznego warto przemyśleć jeszcze przed założeniem ogrodu. Przygotowanie instalacji elektrycznej wiąże się z wykopami pod przewody, a w przypadku wysokich lamp stojących również wykonaniem betonowych fundamentów. Absolutne minimum to oświetlenie drzwi wejściowych i tarasu, choć na rozleglejszych działkach warto zastanowić się również nad punktami świetlnymi wzdłuż alejek. Lampy ogrodowe muszą wyróżniać się wysoką klasą szczelności: IP 55–IP 56 lub, jeśli są umieszczone w pobliżu zbiorników wodnych, IP 67–IP 68.
Oświetlenie ogrodu – planujemy z wyprzedzeniem!
Podczas budowy domu rzadko myśli się o zagospodarowaniu ogrodu – w końcu jest mnóstwo innych, pilniejszych spraw, które pochłaniają całą uwagę (i zdecydowaną większość budżetu). Często posesja zamienia się w składowisko materiałów: ziemi pozostałej po stawianiu fundamentów, desek z szalunków, rusztowań czy niewykorzystanych pustaków. W tym budowlanym zamęcie warto jednak choćby wstępnie zaplanować rozmieszczenie oświetlenia zewnętrznego. Z prostego powodu – dzięki temu unikniesz podwójnych kosztów i… dodatkowej pracy.
Lampy ogrodowe wymagają poprowadzenia w ziemi przewodów, a niektóre z nich, przede wszystkim latarnie, dodatkowo solidnego osadzenia na betonowym fundamencie. Zewnętrzną instalację elektryczną najlepiej przygotować przed otynkowaniem elewacji domu, posadzeniem roślin czy zasianiem trawy. Jeśli jeszcze nie do końca masz pomysł na to, jak zagospodarować ogród, pomyśl przynajmniej o niezbędnym minimum: oświetleniu drzwi wejściowych i tarasu.
Od czego zacząć? W odpowiednim rozplanowaniu oświetlenia zewnętrznego pomoże Ci podział ogrodu na strefy.
Lampy ogrodowe dopasowane do potrzeb
Lekcję z podziału przestrzeni na strefy z pewnością przerobiłeś podczas planowania oświetlenia wewnątrz domu. Wiesz, że w kuchni, zwłaszcza w strefie roboczej nad blatami, muszą się znaleźć lampy jasne, dające mocny, ale i rozproszony strumień , a w salonie – takie, które emitują bardziej akcentującą, delikatniejszą wiązkę, sprzyjającą relaksowi. Z ogrodem jest podobnie. Inny rodzaj oświetlenia powinien biec wzdłuż ścieżki prowadzącej do wejścia, inny zdobić taras albo altankę.
Oświetlenie drzwi wejściowych i schodów
Oświetlenie wejścia do domu to absolutna podstawa. Nad drzwiami albo po obu ich stronach najczęściej montuje się lampy zewnętrzne ścienne, które dobrze oświetlają przestrzeń i, co najważniejsze, klamkę. Jednocześnie oprawy tego typu nie oślepiają zbyt skoncentrowanym snopem światła. Kinkiety ogrodowe zazwyczaj stosuje się też w strefie garażu, a w przypadku długich podjazdów dodatkowo uzupełnia się je reflektorami nawierzchniowymi. Jeśli wejście do Twojego domu poprzedza spory podest, lepszym źródłem światła może się okazać lampa sufitowa zainstalowana w daszku lub podsufitce, która obejmie swoim zasięgiem większą przestrzeń.
W obu przypadkach warto postawić na modele z czujnikiem ruchu, które zapalą się automatycznie, gdy ktoś podejdzie do drzwi. To nie tylko wygoda i oszczędność energii, ale też pomoc dla zapominalskich – nie trzeba pamiętać o gaszeniu światła.
Nasze propozycje opraw:
- kinkiety ogrodowe o klasycznym wzornictwie: Bolonia, Venice, Genua,
- kinkiety ogrodowe w minimalistycznym stylu: Bornholm, Bazylea, Philips Samondra,
- lampy sufitowe: Florencja, Modena.
Oświetlenie ścieżek
Oświetlenie ogrodu powinno uwzględniać także przestrzeń wzdłuż ścieżek komunikacyjnych, zwłaszcza jeśli odległość od furtki do drzwi wejściowych jest duża. Taki świetlny szlak mogą stworzyć lampy ogrodowe stojące (słupkowe lub słupowe) albo lampy gruntowe, wbudowane w podłoże. Możliwości aranżacyjnych jest tak wiele, że z pewnością zrealizujesz każdy swój pomysł. Pamiętaj jedynie o zachowaniu odpowiednich proporcji. Im krótsza ścieżka, tym niższe lampy stojące powinno się wybierać, aby nie przytłoczyć przestrzeni wokół ścieżki.
Lampy gruntowe, takie jak Rena Cover należy natomiast rozmieścić tak, aby emitowane przez nie strumienie światła wzajemnie się „zazębiały”. Dzięki temu unikniesz powstania ciemnych punktów na ścieżce. W niektórych oprawach, na przykład reflektorze Rena marki Norlys, można regulować kąt padania światła, co pozwala oświetlić obiekty wokół ścieżki i zapewnić funkcjonalne światło odbite od drzew, krzewów lub elementów małej architektury.
Nasze propozycje opraw:
- minimalistyczna, utrzymana w nowoczesnym stylu lampa słupkowa Halmstad,
- lampa słupkowa London o klasycznym wzornictwie (rodem z XIX-wiecznego Londynu!),
- lampa stojąca Ecomoods marki Philips wyróżniająca się do 80% mniejszym zużyciem energii,
- wbudowane oświetlenie punktowe Philips Hue z możliwością inteligentnego sterowania.
Oświetlenie tarasu
O ile w przypadku oświetlenia drzwi wejściowych czy bramy wjazdowej można ograniczyć się do absolutnego minimum (w końcu ma pełnić głównie funkcje praktyczne), o tyle nad aranżacją światła na tarasie warto trochę więcej pogłówkować. W sezonie letnim patio staje się przedłużeniem salonu – miejscem, w którym odpoczywamy czy przyjmujemy gości – a rozmieszczenie i rodzaj opraw w dużym stopniu wpływa na jego funkcjonalność.
Wbrew pozorom oświetlenie tarasu wcale nie musi być maksymalnie jasne i ostre. Wręcz przeciwnie – lepiej sprawdzi się światło rozproszone i milsze dla oka, które sprzyja wypoczynkowi, a więc kinkiety ogrodowe, zainstalowane w pobliżu drzwi tarasowych. Jeśli planujesz stworzenie „strefy jadalnianej” na zadaszonym fragmencie patio, możesz pokusić się też o lampy sufitowe, dobrze oświetlające stół. Większy taras warto rozjaśnić również od strony ogrodu, zwłaszcza w pobliżu schodów czy przy dużej różnicy poziomów – dla zachowania bezpieczeństwa.
Nasze propozycje opraw:
- kinkiety ogrodowe: Geneva o ukierunkowaniu emitowanego światła w górę i w dół, Philips myGarden Robin,
- lampy słupkowe: Lillesand dające światło obrotowo-symetryczne, lampa ogrodowa LED Philips Impress.
Więcej inspiracji znajdziesz w artykule ➡ Jak oświetlić taras? 4 pomysły na efektowne oświetlenie tarasu
Philips Hue – rewolucja w oświetleniu zewnętrznym
Pisząc o oświetleniu ogrodu, nie moglibyśmy nie wspomnieć o systemie inteligentnego sterowania światłem Philips Hue, który zapewnia wręcz nieograniczone możliwości aranżacyjne. Tworzy go szeroka gama produktów wykorzystujących technologię LED: taśmy świetlne, reflektory punktowe, żarówki, kinkiety oraz lampy słupkowe i latarnie. Wszystkie punkty świetlne łączą się w funkcjonalną sieć, którą możesz sterować za pomocą dedykowanej aplikacji Philips Hue, zarządzania głosowego lub akcesoriów takich, jak przełączniki czy regulatory przyciemnienia.
Jakie możliwości daje Philips Hue? Spore, bo rodem z filmów science fiction. Podstawa to sterowanie mobilne – światła w ogrodzie włączysz i wyłączysz na odległość. I to na dużą odległość – nie tylko leżąc w łóżku, ale też na przykład opalając się na plaży na drugim końcu świata. Daje to wrażenie, że ktoś jest w domu i odstrasza złodziei. Całe oświetlenie możesz też zaprogramować, aby włączało się i wyłączało automatycznie, o dowolnej porze. A nawet więcej – wykorzystując usługę geolokalizacji w swoim smartfonie, ustawisz je tak, że będzie uruchamiało się, gdy tylko pojawisz się w pobliżu posesji. Nigdy więcej wyładowywania zakupów z samochodu w ciemnościach czy potykania się o krawężnik!
Oświetlenie Philips Hue dostosujesz do swoich potrzeb i nastroju również pod względem jasności, temperatury barwowej, a nawet koloru. Możliwości są ogromne – wybierając najbardziej zaawansowaną wersję systemu, możesz bawić się różnym stopniem przyciemnienia, wszystkimi odcieniami bieli i 16 milionami (!) kolorów. Podświetlaj rośliny, drzewa i szczegóły architektoniczne domu różnorodnymi punktami świetlnymi, relaksuj się przy kameralnym świetle w ciepły letni wieczór, a gdy wpadną znajomi – stwórz kolorową scenerię za sprawą dynamicznie zmieniającego się oświetlenia. Sterowanie światłem jeszcze nigdy nie było tak proste – i jeszcze nigdy nie dawało takich możliwości.
Układanie zewnętrznej instalacji elektrycznej
Odpowiednie zaplanowanie rozmieszczenia lamp ogrodowych to dopiero część pracy i połowa sukcesu. Ważne są też kwestie techniczne. Instalację elektryczną, która zasili oświetlenie ogrodowe, należy poprowadzić z budynku, tworząc kilka obwodów. To bezpieczniejsze niż wyodrębnianie tylko jednego źródła energii, ponieważ w razie awarii ogród nie utonie w ciemności.
Na mniejszych posesjach najczęściej wykonuje się instalacje elektryczne zasilane niskim napięciem (12V albo 24V). Wiąże się to jednak z istotnym ograniczeniem: planując rozmieszczenie lamp, trzeba pamiętać, że ich sumaryczna moc nie może przekraczać mocy transformatora. Należy również pamiętać o zastosowaniu właściwych przekrojów kabli. Przewody zasilające taką instalację kładzie się w ziemi płycej, bo ich uszkodzenie nie grozi niebezpieczeństwem.
Na rozległej działce lepszym wyborem będzie wykonanie instalacji elektrycznej zasilanej prądem o napięciu 230V. Takie rozwiązanie ułatwi późniejsze prace nad utrzymanie ogrodu. Umożliwia podłączenie do sieci osobnych gniazd, do których można podpiąć kosiarkę, piłę czy pompę do basenu. Wymaga jednak lepszego zabezpieczenia wszystkich obwodów i stosowania przewodów o zwiększonej izolacji.
Warto wspomnieć o jeszcze jednym sposobie na oświetlenie ogrodu – ekologicznym, oszczędnym i zdecydowanie mniej kłopotliwym, bo zasilanym energią słoneczną. Jeszcze kilka lat temu lampy ogrodowe solarne pełniły wyłącznie funkcję dekoracyjną – świeciły krótko i dawały niewiele światła. Oprawy, które obecnie znajdziesz w sklepach, wyróżniają się o wiele większą mocą i długością pracy. Ich wydajność sprawia, że z powodzeniem tworzą urokliwe oświetlenie alejek czy wyjątkowo okazałych roślin.
Lampy ogrodowe – parametry techniczne
Na koniec musimy wspomnieć o jeszcze jednej ważnej kwestii: parametrach technicznych, jakimi powinny charakteryzować się oprawy zewnętrzne. Wybierając lampy ogrodowe, zwróć uwagę na ich klasę szczelności, oznaczaną symbolem IP. Składa się on z dwóch cyfr: pierwsza oznacza odporność na pyły czy piach, a druga – na wilgoć. Do stworzenia oświetlenia ogrodowego najczęściej stosuje się oprawy o IP 55 lub IP 56, które skutecznie chronią przed wymienionymi wyżej czynnikami. W pobliżu zbiorników wodnych warto jednak wybrać lampy o wyższych parametrach wodoszczelności. Oznaczone są symbolem IP 67 (sprawdzają się w niewielkich oczkach czy fontannach) i IP 68 (zdają egzamin nawet przy zanurzeniu poniżej 1,5 m).
Oprócz tego lampy ogrodowe muszą wyróżniać się też odpowiednią klasą ochronności, dostosowaną do rodzaju instalacji elektrycznej: I lub II, przy czym I oznacza klasę o niższym poziomie ochronności.
Zaplanowanie oświetlenia ogrodu wymaga czasu i wyobraźni. Efekt wart jest jednak starań: światło pięknie wydobywa z mroku szczegóły architektoniczne domu i wyjątkowo zadbane rośliny, nadaje otoczeniu ciepły, przyjazny klimat i odstrasza nieproszonych gości. W doborze odpowiednich opraw pomoże Ci karel2.pl. Sprawdź nasze propozycje i stwórz w swoim ogrodzie wyjątkowe iluminacje, będące kropką nad „i” całej budowy.
Być może zainteresuje Cię również:
Jak zaprojektować funkcjonalne i efektowne oświetlenie elewacji?
Sposoby na oświetlenie altany ogrodowej
Źródło zdjęć: unsplash.com
